Pergola-associatie (CSA)
In de jaren tachtig ontstond in de Verenigde Staten de behoefte bij biologische boeren naar contact met hun consumenten. Op hun beurt wilden consumenten meer afweten over de omstandigheden en wijze waarop hun voedsel werd geproduceerd. Meer dan duizend bedrijven in de VS en Canada werken succesvol volgens het CSA-model: Community Supported Agriculture. Pergola is de Nederlandse naam voor CSA. Het woord pergola staat symbool voor de relatie tussen de klanten en het boerenbedrijf: de deelnemers vormen het symbolische geraamte waarlangs de plant –het bedrijf- kan klimmen en waaraan het steun en stevigheid ontleent. De Oosterwaarde werd in 1997 de eerste Pergola in Nederland. Een jaar later volgde Biologisch Dynamische Tuinderij De Aardvlo in Utrecht en De Nieuwe Ronde in Wageningen. Tegenwoordig gebruiken we alleen de naam CSA.
Wat is Pergola/CSA?
Kern van de Pergola-associatie/CSA model is de afspraak die gemaakt wordt tussen boeren en klanten, die daarna geen klanten meer zijn maar deelnemer, lid van de boerderij. De deelnemer zegt toe (wekelijks) een deel van de oogst af te nemen, ongeacht of die groot of kleiner uitvalt, en daarvoor de kosten te dragen. Er vindt een gezamenlijke prijsvorming plaats op basis van een open boekhouding. De boeren op hun beurt spannen zich in om de aarde, de planten en de dieren naar beste kunnen te verzorgen, waardoor ook de behoefte aan kwalitatief hoogstaande voeding van de aangesloten leden is gewaarborgd.
Een CSA kenmerkt zich door:
- gezamenlijk delen van de oogst (risicodeling), wederzijdse zorg;
- gezamenlijk delen van de kosten;
- openheid van zaken: transparante prijsvorming, open boekhouding, deelnemers zijn betrokken bij het beleid van de boerderij en worden geinformeerd.